محاسبه هزینه های آسیب به وسایل نقلیه در تصادفات جاده ای ایران در سال ۱۳۸۳

تصادف با وسیله نقلیه از جمله مسائلی است که همگان به طور مستقیم یا غیر مستقیم با آن رو به رو هستند. بر اساس ارزیابی های به عمل آمده، بیش از 75 درصد از تصادفات جاده ای در کشورهای درحال توسعه و کشورهای درحال گذار رخ می دهد، درحالی که این گونه کشورها تنها 32 درصد از وسایل نقلیه موتوری را در اختیار دارند. هزینه های ناشی از تصادفات بیان کننده بخش بزرگی از کل هزینه های ترافیکی هستند که بر اقتصاد یک کشور تحمیل می شود. هزینه های تصادفات از بخش های مختلفی تشکیل می شوند که یک قسمت عمده آن هزینه آسیب به وسایل نقلیه است. در این تحقیق برای اولین بار کلیه اطلاعات موجود کشور از حیث نوع و نحوه تصادف وسایل نقلیه بررسی و گردآوری و مشخص شد که اطلاعات موجود برای محاسبه هزینه تصادفات کافی نیست. بنابراین از دو مجموعه مهم و مرتبط با تصادفات جاده ای یعنی راهنمایی و رانندگی و شرکت بیمه ایران کمک گرفته شد و تعداد نسبتاً زیادی از پرونده های تصادفات موجود در این دو سازمان مورد تحلیل قرار گرفتند. بر اساس این تحلیل ها سهم هریک از وسایل نقلیه در تصادفات و نیز شدت آسیب به وسایل نقلیه در تصادفات جاده ای تعیین شد. سپس با بررسی وتعیین نرخ های خرید و فروش وسایل نقلیه در ایران و نیز آمار تصادفات راهنمایی و رانندگی هزینه خسارت به وسایل نقلیه براساس شاخص های سال 1383 مورد محاسبه قرار گرفت. این محاسبه دقیق ترین محاسبه ای است که تا کنون در مورد هزینه آسیب به وسایل نقلیه در تصادفات ایران انجام گرفته است. نتیجه این بررسی نشان داد که در سال 1383 بیش از شش هزار میلیارد ریال از این طریق به اقتصاد کشور زیان وارد شده است. این صدمه اقتصادی بیش از 5/0 در صد تولید ناخالص ملی و بیش از کل بودجه راهسازی و راهداری کشور در سال مزبور بوده است.